Ei skattekiste av musikkformidling
Ei skattekiste av musikkformidling
Bodil Maroni Jensen si nyaste bok er beint fram eit journalistisk meisterverk.
Det er nok trygt å seie at få har arbeidd hardare og meir dedikert for å få samtidsmusikken og den klassiske musikken fram i pressa enn Bodil Maroni Jensen. Da ho i 2020 tok i mot TONOs formidlarpris, stod følgjande i juryen si grunngjeving: «I en tid hvor det er liten eller ingen dekning av klassisk musikk i dagspressen, er Bodil Maroni Jensens arbeid en redningsplanke.»
Dette stemmer også godt når det gjeld den nyaste boka hennar, Stemmer i samtidsmusikken – samtaler med norske komponister. Boka er ei samling av intervju med ti norske samtidskomponistar, både meir etablerte, som Lars Petter Hagen og Cecilie Ore, og framstormande, yngre komponistar, som Bendik Sells og Anna Berg. Boka er ei gullgruve for den som har eit ynskje om å betre forstå den moderne kunstmusikken og menneska bak han.
Det mest slåande med denne boka, er dei skyhøge journalistfaglege evnene Jensen syner fram. Maktforholdet mellom intervjuar og intervjuobjekt er i botn og grunn aldri symmetrisk – den som held intervjuet må halde litt kontroll over retninga samtalen tek for å få tak i informasjonen dei er ute etter – men Jensen klarar likevel å stå fram som ein likestilt samtalepartnar, utan at intervjua nokon gong sklir ut. Likedan er det eit kunststykke å følje den retninga samtalen tek, og å formulere oppfølgingsspørsmål på ståande fot. Også her er Jensen fabelaktig god. Det er få redaksjonelle kommentarar til intervjua i boka, og ho er derfor heilt avhengig av desse ferdigheitene. Resultatet fungerer omtrent som ei meisterklasse i korleis ein held gode djupneintervju.
Like slåande som det fantastiske handverket hennar, er kor godt personlegdomane til dei forskjellege komponistane kjem fram i teksten. Orda til Magnar Åm flyt som sanntidsgenerert poesi, Lars Petter Hagen sine har ein slags lattermild melankoli over seg. Sjølv om kvart av portretta er sett saman av fleire enkelte intervju, er det vanskeleg å sjå saumane i intervjua – kva som er henta frå ein del av samtalen og kva som er henta frå ein annan, og dette styrkar oppunder samtalepreget på desse intervjua. Fordi intervjua står fram som så naturlege og uredigerte, vert komponistane presentert på ein herleg intim og ærleg måte – det verkar ikkje som det ligg noko lag mellom kven dei er og kven dei vert framstilt som i teksten.
Gjennom stadfestinga av tankane deira, kjem lesaren nærare desse smått mytiske komponistkarakterane og musikken deira på ein utruleg verdifull måte. Eg har til dømes av ein eller annan grunn tenkt på Kristine Tjøgersen som ein nokså avansert og intellektuell komponist, men etter å ha lest intervjuet hennar i denne boka, kunne eg brått gå attende til musikken og høyre han på nytt for fyrste gong, som langt meir lettfatteleg og kjenslefull enn eg hadde høyrd han før. Dette går igjen med alle komponistane i boka – perspektiva ein får gjennom desse lange samtalane gjev grunnlag for heilt andre refleksjonar kring kva ein komponist vil fram til med musikken deira enn det ein får gjennom den reine lytteopplevinga.
Solum bokvennen
Alt handlar likevel ikkje berre om musikken, og noko av det mest verdifulle med denne boka er den meir basale opplevinga av mellommenneskeleg kommunikasjon. Trass i det høge kunstnariske nivået til desse komponistane, og den internasjonale anerkjenninga fleire av dei har fått, tek dei relativt liten plass i norsk medieoffentlegheit. Derfor er det godt at denne boka finst. Her vert dei framstilt på ein måte som gjer at dei ikkje lengre verker mystiske eller fjerne, men rett og slett som hardtarbeidande og lidskaplege menneske, som lev av og for den kunsten dei elskar.
Måten dialogane vert framstilt på, fungerer likevel ikkje alltid like godt. Det er sjeldan noko tydeleg skilje mellom intervjuaren og intervjuobjektet i måten teksten er formatert. Nokre gongar gjer dette at stemmane i teksten flyt saman til ei samanhengande forteljing på ein veldig fin måte, men eg måtte fleire gongar gå tilbake i teksten for å finne ut kven som sa det eg akkurat las, spesielt i parti der ordskiftet går fort føre seg. Formidlinga i boka er så tett knytt til dialogformatet at denne måten teksten vert presentert på sida gjer lesaropplevinga ein tanke desorienterande, men sett i perspektiv med det generelle kvalitetsnivået i boka, er ikkje dette noko som påverkar lesaropplevinga i alvorleg grad.
Boka lyser av djup respekt og interesse for desse kunstnarane, og det er dette, i tillegg til Jensen sine evnar som intervjuar, som gjer at ho kjennest ut som noko ganske spesielt. Forfattaren syner fram ein enorm kjærleik for og dedikasjon til feltet sitt, og denne boka er både ein enorm ressurs for den samtidsmusikkinteresserte lyttar og ei samling innmari godt laga portrettgalleri av folk det elles ikkje er så lett å kome seg innpå.
